Dieta łatwostrawna / lekkostrawna – czasem nazywana lekkostrawną jest tak jak inne diety lecznicze modyfikacją diety podstawowej. Dieta podstawowa sama w sobie jest wskazana dla osób zdrowych, które nie wymagają specjalistycznej diety różnej zależnej od jednostki chorobowej z jaką mamy do czynienia.
Dieta łatwostrawna by była skuteczna i odciążała organizm – bo takie jest jej główne zadanie musi być prowadzona w sposób prawidłowy. Jak to zrobić? Dla kogo jest wskazana?
Dieta łatwostrawna – dla kogo
Tak jak wcześniej zostało wspomniane dieta łatwostrawna jest modyfikacją diety podstawowej. Czyli musi dostarczać ona takiej samej ilości kalorii oraz składników pokarmowych tak jak dieta osób zdrowych. Różnica polega na doborze odpowiednich technik kulinarnych oraz produktów spożywczych. Stosując dietę łatwostrawną musimy sięgać po produkty, które jak najmniej obciążają nasz układ pokarmowy oraz wybierać dedykowane tej diecie metody obróbki termicznej żywności.
Dieta łatwostrawna jest stosowana w takich sytuacjach i chorobach takich jak :
- Po zabiegach operacyjnych – szczególnie w obrębie układu pokarmowego.
- W żywieniu osób w wieku podeszłym.
- W chorobach układu pokarmowego np. choroba Leśniewskiego – Crohna, nieżytach żołądka oraz jelit, zapaleniu błony śluzowej jelit.
- W chorobach jamy ustnej.
- W chorobach nowotworowych przewodu pokarmowego.
- W infekcjach przebiegających z gorączka.
Dieta ta pozwala na oszczędzenie przewodu pokarmowego, ułatwia trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. Wartość energetyczną diety i poszczególnych elementów ocenia się na podstawie indywidualnego zapotrzebowania i chorób jakie współtowarzyszą. Pod uwagę również brany jest wyjątkowy stan fizjologiczny jak np. ciąża czy karmienie piersią. W ocenie stanu odżywienia chorego i dobraniu diety do jego aktualnego stanu zdrowia pomóc może wykfalifikowany dietetyk.
Błonnik – ograniczać czy nie?
Błonnik pokarmowy to roślinne włókno pokarmowe, które nie zostaje strawione w układzie pokarmowym. Jego działanie jest różne w zależności od frakcji z jaką mamy do czynienia ( błonnik rozpuszczalny / błonnik nierozpuszczalny). W diecie łatwostrawnej ulega ograniczeniu do 25 g / dobę, szczególnie zalecany tutaj jest błonnik frakcji rozpuszczalnej, który w tejże diecie wywiera korzystniejsze działanie.
Stosując dietę łatwostrawną błonnika musimy szukać w produktach takich jak :
- Młode, świeże warzywa – najlepiej obrane, pozbawione pestek, gotowane lub przetarte.
- Pszenne pieczywo – chleb oraz bułki.
- Pieczywo graham.
- Produkty zbożowe pszenne.
- Drobne makarony.
Dobrym sposobem ograniczenia błonnika jest przecieranie, gotowanie, miksowanie warzyw oraz owoców. Potrawy można uczynić także bardziej strawnymi dzięki dodatkowi ubitej piany z białek czy rozmoczonej pszennej bułki w mleku czy wodzie.
Wiele pacjentów z powodu obaw jakie błonnik pokarmowy może wywołać niemalże całkowicie z niego rezygnuje lecz absolutnie nie jest to wskazane. Błonnik pokarmowy bowiem wspiera rozwój korzystnej mikroflory jelitowej a także pomaga w usuwaniu toksycznych substancji z organizmu.
Dieta łatwostrawna – główne zalecenia
Ścisłe zalecenia dietetyczne zależą od stanu zdrowia pacjenta. Warto dokładnie obserwować reakcje swojego organizmu po spożyciu danego produktu spożywczego, ponieważ pozwala to na jak najlepsze dopasowanie indywidualnej diety.
Do ogólnych zaleceń dla diety łatwostrawnej należą :
- Spożywanie 4 -5 posiłków dziennie – najlepiej w regularnych ostępach czasu.
- Posiłki powinny być niewielkie objętościowo – by jak najmniej obciążać żołądek i układ pokarmowy.
- Unikajmy posiłków zbyt gorących.
- Posiłki powinny być świeżo przygotowane, podane w sposób estetyczny i zachęcający do zjedzenia.
- Eliminacji podlegają : słodycze, słone przekąski, produkty garmażeryjne i wysoko przetworzone. Zrezygnować także trzeba z napojów gazowanych i alkoholów.
- Unikać pikantnych przypraw jak np. papryka chilii, pieprz, papryka.
- Dozwolonymi przyprawami w diecie łatwostrawnej są np. kwasek cytrynowy, majeranek, natka pietruszki, melisa.
- Produkty zbożowe wybieramy te pszenne, łagodne dla układu pokarmowego. W codziennym menu mogą znaleźć się takie produkty jak chleb i bułki pszenne, czerstwe pieczywo, drobne gatunki kasz np. manna, ryż biały.
- Unikamy produktów zbożowych z pełnego przemiału.
- Unikamy produktów, które wzmagają wydzielanie żołądkowe.
- Rezygnujemy z mocnej kawy oraz herbaty.
- Wykorzystujemy produkty spożywcze dozwolone w diecie łatwostrawnej.
- Dozwolone metody obróbki termicznej to gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w pergaminie.
Dieta łatwostrawna – przykładowe menu
Śniadanie : Twaróg chudy z jogurtem i pomidorem bez skórki + bułka paryska
II śniadanie : Koktajl brzoskwiniowy na mleku 1,5 % tłuszczu
Obiad : Zupa krem z białych warzyw. Polędwica z dorsza na parze z gotowaną marchewką + ziemniaki puree
Podwieczorek : Kaszka manna na mleku z bananem
Kolacja : Kanapki z pieczywa pszennego z polędwicą z indyka, masłem i ogórkiem
Jak długo stosować dietę łatwostrawną?
Czas stosowania diety zależny jest od stanu chorego i celu w jakim została wprowadzona. Zazwyczaj w miarę ustępowania dolegliwości stopniowo wprowadza się inne produkty, ale następuje to powoli oraz z dokładną obserwacją swojego organizmu. Warto by podczas stosowania diety pacjent był w stałym kontakcie ze swoim lekarzem i dietetykiem, ponieważ są oni w stanie na bieżąco oceniać stan odżywienia. Dzięki temu ryzyko występowania niedoborów żywieniowych jest mniejsze. Szybciej i sprawniej przebiega również proces rekonwalescencji.
