Jak zdrowo żyć? Problem nadwagi i otyłości stał się coraz bardziej powszechną chorobą cywilizacyjną. Według przeprowadzonych badań przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) populacja osób otyłych na świecie zwiększyła się aż trzykrotnie. Każdego roku z powodu otyłości na świecie umiera około 3 milionów osób. Również w Polsce coraz więcej osób zmaga się z nadwagą i jej przykrymi konsekwencjami. Co druga osoba w naszym kraju ma nadwagę oraz otyłość. Niepokojące statystki dotyczące otyłości obserwuje się również u dzieci.
Jak rozpoznać nadwagę lub otyłość ?
Nadwagę rozpoznajemy gdy wskaźnik BMI (ang. Body mass index) przekracza 25 punktów. Otyłość diagnozujemy natomiast gdy wskaźnik BMI przekracza 30 punktów. W obliczeniu naszego wskaźnika BMI pomóc może dietetyk lub możemy zrobić to samodzielnie korzystając z ogólnodostępnych wzorów lub kalkulatora. Do rozpoznawania otyłości pożytecznym jest również określenie typu otyłości oraz kontrolowanie obwodu pasa. Uznaje się, ze u kobiet nie powinien on przekraczać 81 cm, natomiast u mężczyzn 101 cm.
Dlaczego nadwaga oraz otyłość jest groźna ?
Posiadanie nadmiernej masy ciała negatywnie wpływa na kondycję psychiczną oraz fizyczną człowieka. Bardzo źle wpływać może na samopoczucie psychiczne, działanie poszczególnych narządów oraz układów. Powodować może wiele chorób ściśle związanych z sposobem odżywiania takich jak :
- Cukrzyca typu II
- Nowotwory (np. nowotwór jelita grubego, nowotwór piersi).
- Choroby układu sercowego (np. dyslipidemie, miażdzyce, nadciśnienie tętnicze).
- Choroby układu mięśniowo – szkieletowego
- Problemy skórne
- Depresję i zaburzenia nastroju.
Należy wspomnieć o tym, że zwykle u osób otyłych dolegliwości związane z nadwagą występują zespołowo i są ze sobą związane. Przykładowo występowanie cukrzycy negatywnie może wpływać na stan naczyń krwionośnych pacjenta i zwiększyć tym samym ryzyko występowania takich chorób jak zawał czy udar mózgu. Konieczność stosowania diet eliminacyjnych wiązać się może ze stresem i ograniczeniami w życiu społecznym co z kolei powodować może występowaniem obniżonego nastoju i depresji.
Dlaczego zdrowa, zbilansowana dieta jest ważna?
Odpowiednio zbilansowana dieta jest ważna na każdym etapie życia człowieka, w każdym wieku. Dbałość o styl życia i posiłki, którymi się odżywiamy pozwala na osiągnięcie wielu zdrowotnych efektów m.n :
- Wspiera działanie wszystkich enzymów w ciele człowieka
- Warunkuje odpowiednie działanie wszystkich układów oraz narządów
- Zapobiega występowaniu wielu chorobom cywilizacyjnym jak nadciśnienie, cukrzyca, miażdżyca
- Zapewnia podaż wszelkich niezbędnych składników pokarmowych, witamin oraz mikroelementów
- Pomaga utrzymywać szczupła sylwetkę co jest istotnym czynnikiem profilaktycznym wielu chorób
- Odgrywa znaczącą role w wielu procesach biochemicznych naszego organizmu – przykładowo pełne ziarna zbóż podwyższają poziom serotoniny (hormonu szczęścia) w mózgu
- Wzmacnia prace układu mięśniowo – szkieletowego
- Warunkuje utrzymanie sprawności fizycznej oraz motoryki
- Wpływa na utrzymanie sprawności intelektualnej
Jak powinna wyglądać zdrowa dieta?
Właściwie skomponowana dieta powinna warunkować działanie całego organizmu. Wystarczy wprowadzić kilka zasad do codziennego stylu życia by cieszyć się doskonałym zdrowiem oraz samopoczuciem.
- Spożywanie regularnych posiłków o stałych porach
- Wprowadzenie do diety produktów z pełnego przemiału tj. ciemne pieczywo, kasze, pełnoziarniste makarony, chleb żytni i razowy. Są doskonałym źródłem węglowodanów złożonych a te dostarczają niezbędnej energii. Ponadto produkty pełnoziarniste są bogactwem witamin z grypy B, które warunkują działanie układu nerwowego a także drogocennego błonnika pokarmowego niezbędnego w procesie nie tylko odchudzania, ale i składnika prewencyjnego wielu chorób.
- Wprowadzenie do diety źródeł pełnowartościowego białka z produktów takich jak chude mięso, pełnowartościowy nabiał (twaróg, maślanka, ser żółty). Białko stanowi najważniejszy materiał budulcowy naszego organizmu i wpływa na wiele procesów regeneracyjnych.
- Regularne picie odpowiedniej ilości wody. Co najmniej 1,5 – 2 l dziennie. Wpływa ona na właściwy poziom nawodnienia, warunkuje odpowiednie działanie układu pokarmowego.
- Ograniczenie spożywania tłuszczy nasyconych w produktach takich jak smalec, margaryna, produkty odzwierzęce, które wywoływać mogą w organizmie stan zapalny oraz są czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia.
- Dbałość o to by każdy posiłek zbilansowany był pod względem zawartości białka, tłuszczy oraz węglowodanów.
- Wprowadzenie do diety pokarmów bogatych w wielonienascycone kwasy tłuszczowe np. ryby, dobrej jakości oleje czy orzechy. Są one dobrym źródłem kwasów omega -3 , które m.in. zapobiegają rozwojowi miażdżycy.
- Uwzględnienie w diecie produktów dostarczających białka roślinnego, które posiada równorzędną wartość biologiczną jak białko zwierzęce – suche nasiona roślin strączkowych.
- Ograniczenie spożycia węglowodanów prostych jak słodycze, przekąski, ciasta – które negatywnie wpływają na gospodarkę węglowodanową oraz stanowią istotny czynnik rozwoju nadwagi oraz otyłości.
- Spożywanie warzyw i owoców w każdym posiłku. Są doskonałym źródłem witamin i mikroelementów, szczególnie te spożywane w postaci surowej. Są również bogate w witaminę C oraz przeciwutleniacze – związki, które hamują ryzyko rozwoju chorób nowotworowych.
Pamiętajmy, że zdrowa dieta nie tylko pozwala nam na poprawę jakości życia i zdrowia, ale także wpływa na nasze samopoczucie. Już kilka małych zmian w naszym codziennym jadłospisie pozwala dłużej cieszyć się doskonałym zdrowiem i zmniejsza ryzyko występowaniu wielu chorób.
DOBRY DIETETYK!
Jeśli posiadasz jakieś pytania dotyczące tego jak powinna wyglądać Twoja dieta, jakie masz zapotrzebowanie energetyczne – napisz. Chętnie pomogę.
